Europees Parlement dringt aan op onvoorwaardelijke vrijlating van bahá'í-gewetensgevangene Mahvash Sabet

DEN HAAG, 7 april 2025 – Het Europees Parlement heeft een spoedresolutie over Iran aangenomen, waarin het zijn bezorgdheid uitspreekt over de verslechterende mensenrechtensituatie in het land. De resolutie roept specifiek op tot de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Mahvash Sabet. Dit is de derde spoedresolutie van het Europees Parlement in vijf maanden waarin de toenemende vervolging van bahá’ís in Iran, die al lang te maken hebben met systematische onderdrukking, wordt veroordeeld. Spoedresoluties zijn een essentiële manier voor het Europees Parlement om urgente gevallen van mensenrechtenschendingen over de hele wereld op te merken en te veroordelen.

Tijdens het plenaire debat in het Europees Parlement over de resolutie benadrukte Europees Parlementslid Helmut Brandstätter de zaak van Mahvash Sabet

De resolutie benadrukt de zaak van Mahvash Sabet als bijzonder urgent, en haar vervolging en gevangenschap als alarmerend. Mevrouw Sabet, nu 72 jaar oud, was lid van de voormalige “Yaran”, of “Vrienden” van Iran, een inmiddels ontbonden informele groep die voorzag in de basisbehoeften van de bahá’ís in Iran. Ze heeft reeds meer dan dertien jaar in gevangenschap doorgebracht, uitsluitend vanwege haar geloof in het Bahá’í-geloof. In december 2024, na jaren van medische verwaarlozing en zware gevangenisomstandigheden, onderging ze een openhartoperatie. Ondanks haar verslechterende gezondheid, wordt ze nu geconfronteerd met het schrijnende vooruitzicht om terug naar de gevangenis te worden gedwongen om de rest van haar onrechtvaardige straf van tien jaar uit te zitten. Sindsdien is haar toestand aanzienlijk verslechterd, met meerdere medische rapporten die waarschuwen dat voortdurende gevangenschap onomkeerbare schade kan veroorzaken.

Tijdens het plenaire debat in het Europees Parlement over de resolutie benadrukte Europees Parlementslid Helmut Brandstätter met name de zaak van Mahvash Sabet, waarbij hij verklaarde:

“Iran is een ongelooflijk mooi en prachtig land, met een geweldige bevolking en een zeer interessante geschiedenis… Maar ik wil het ook over iemand anders hebben: Mahvash Sabet. Zij is een auteur, 70 jaar oud, die al meerdere keren gevangen heeft gezeten. Nu, op 70-jarige leeftijd, is ze opnieuw veroordeeld, dit keer tot tien jaar gevangenisstraf, wat in feite een doodvonnis is. Waarom? Gewoon omdat ze een bahá’í is.”

De heer Brandstätter las vervolgens voor uit de poëzie van mevrouw Sabet, geschreven vanachter de tralies:

“In uw gevangenenkooi wordt u

een nul gemaakt van getallen, gelovend

in dingen die niet waar waren, niet waar zijn,

bekennend tot dingen die u niet kon,

niet deed.”

Zowel in 2015, tijdens haar eerste gevangenschap, en vervolgens tijdens haar tweede gevangenschap in 2023, uitten leden van het Europees Parlement hun zorgen over de onterechte gevangenschap van mevrouw Sabet, waaronder de toenmalige voorzitter van de Iraanse delegatie in het Europees Parlement, mevrouw Cornelia Ernst. Mevrouw Ernst noemde mevrouw Sabet “een symbool van moed voor alle Iraanse vrouwen, niet alleen in Iran, maar wereldwijd.” De bahá’ís in Iran worden al lang geconfronteerd met willekeurige gevangenneming, marteling en het ontzeggen van basale rechten. De oproep van het Europees Parlement voor haar onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating onderstreept zijn toewijding om een einde te maken aan de willekeurige arrestatie en gevangenneming van bahá’ís en de systematische ontkenning van hun fundamentele mensenrechten.

“De benarde situatie en herhaaldelijke opsluiting van Mahvash Sabet zijn exemplarisch voor de benarde situatie van de meer dan 50 andere onschuldige gevangengenomen bahá’is in Iran. Haar specifieke geval is al lang een zorg voor het Europees Parlement, dat teruggaat tot haar eerste gevangenschap in 2007. Het is werkelijk hartverwarmend om de onwrikbare steun van het Parlement een decennium later te zien, die nu, in het licht van haar leeftijd en toestand, het Parlement ertoe heeft gebracht om haar onmiddellijke vrijlating te vragen in een spoedresolutie,” zegt Rachel Bayani, vertegenwoordiger van de Bahá’í International Community bij de Europese instellingen in Brussel. “Mahvash is meer dan een symbool van de langdurige vervolging van de bahá’ís in Iran – haar onwrikbare veerkracht en gratie in het aangezicht van tegenspoed hebben haar tot een baken van hoop en inspiratie gemaakt voor zowel vrouwen als mannen in heel Iran”.

Meer over Mahvash Sabet

Dr. Shirin Ebadi, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede en advocaat van Mahvash Sabet en de andere bahá’í-leiders tijdens hun proces in 2008, zei dat er “geen enkel bewijs” was om de beschuldigingen met betrekking tot de nationale veiligheid, “het verspreiden van corruptie op aarde” en andere beschuldigingen, die door de Iraanse regering naar voren zijn gebracht, te staven.
In 2017 werd mevrouw Sabet door International PEN benoemd tot “International Writer of Courage” voor een serie gedichten die ze in de Evin-gevangenis had geschreven. Voor haar eerste gevangenschap werkte ze als docent voor het Bahá’í Institute for Higher Education, dat universitair onderwijs biedt aan jonge Iraanse bahá’ís, die vanwege hun geloof van hoger onderwijs worden uitgesloten.
Een van de medegevangenen van mevrouw Sabet in de Evin-gevangenis, de Nobelprijswinnaar Narges Mohammadi, heeft zich bij verschillende gelegenheden uitgesproken ter verdediging van mevrouw Sabet en andere bahá’í-gevangenen.
In een verklaring, gepubliceerd in januari 2023 vanuit de Evin-gevangenis, herinnerde mevrouw Mohammadi zich het moment dat ze mevrouw Sabet terug zag keren naar de Evin-gevangenis. Ze zei: “Mahvash stond daar, herhaaldelijk hoestend, bleek en nog steeds de zomerkleding dragend die ze aanhad tijdens haar arrestatie op 31 juli”, waarbij ze opmerkte dat ze geen warme kleding droeg tijdens de wintermaanden, wat een duidelijke bevestiging was van de verwaarlozing door de gevangenisautoriteiten van mevrouw Sabets gezondheid.
De in de VS wonende Iraanse vrouwenrechtenactiviste Masih Alinejad publiceerde in december 2023 ook een videoverklaring waarin ze voorlas uit een brief van mevrouw Sabet en haar moed prees in het aangezicht van vervolging en onrecht.

Meer over de vervolging van de bahá’ís in Iran

De afgelopen maanden is er een toename geweest in de internationale aandacht en bezorgdheid over de mensenrechten van bahá’ís in Iran en, in het bijzonder, over de situatie van Iraanse bahá’í-vrouwen.

De laatste ontwikkeling in de gezondheidssituatie van mevrouw Sabet komt slechts enkele weken nadat achttien experts van de Verenigde Naties de Iraanse regering bekritiseerden voor een toename van aanvallen op bahá’í-vrouwen. Iraanse bahá’í-vrouwen worden geconfronteerd met intersectionele vervolging als vrouw en als bahá’í.
Eerder deze week heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties haar meest recente resolutie aangenomen waarin de Islamitische Republiek wordt bekritiseerd vanwege haar mensenrechtenschendingen en de Iraanse regering wordt berispt voor het onderwerpen van bahá’ís aan “een voortdurende toename en de cumulatieve gevolgen van langdurige vervolging, inclusief aanvallen, intimidatie en targeting, die te maken krijgen met toenemende beperkingen en systematische vervolging door de regering van de Islamitische Republiek Iran vanwege hun geloof en die naar verluidt het slachtoffer zijn geworden van massale arrestaties en lange gevangenisstraffen, evenals de arrestatie van prominente leden en toenemende inbeslagname en vernietiging van eigendommen.”
Een recente lancering van een nieuw rapport, Outsiders: Multifaceted Violence Against Baha’is in the Islamic Republic of Iran door het Abdorrahman Boroumand Center for Human Rights in Iran, Speciale VN-rapporteurs, waaronder professor Mai Sato, de nieuwe Speciale Rapporteur voor de mensenrechten in Iran, en professor Nazila Ghanea, Speciale Rapporteur voor de vrijheid van godsdienst of geloof sprak over de systematische onderdrukking van de bahá’í-gemeenschap door Iran, met name gericht op bahá’í-vrouwen.
Een grimmig voorbeeld van recente vervolging kwam in oktober toen tien bahá’í-vrouwen in Isfahan werden veroordeeld tot een gecombineerde gevangenisstraf van 90 jaar. De vrouwen werden veroordeeld voor het “verspreiden van propaganda” en het handelen tegen de Iraanse regering na het organiseren van educatieve en culturele activiteiten – zoals taal-, kunst- en yogalessen, ook voor kinderen – die de Iraanse autoriteiten als “afwijkende educatieve activiteiten” beschouwden.
Recente internationale controle omvat ook een brief die in oktober door achttien VN-experts werd ondertekend, waarin Iran werd bekritiseerd voor het aanvallen van bahá’í-vrouwen door middel van huiszoekingen, reisverboden en langdurige gevangenisstraffen. De experts, waaronder de Speciale VN-rapporteurs voor geweld tegen vrouwen en meisjes, vrijheid van godsdienst of geloof, en vrijheid van mening en meningsuiting, noemden de acties van de overheid “een continu patroon van gerichte discriminatie”. En eerder dit jaar concludeerde een rapport van Human Rights Watch, getiteld The Boot on My Neck, dat de 45 jaar durende systematische onderdrukking van bahá’ís door Iran de “misdaad tegen de menselijkheid van vervolging” vormt.

Bron: https://www.bic.org/news/european-parliament-urges-unconditional-release-bahai-prisoner-conscie